L’adjectif qualificatif: deuxième partie

In dit deel behandelen we de plaats van het bijvoeglijk naamwoord en de betekenisverandering in functie van de plaats.

In deel 1 van het bijvoeglijk naamwoord zagen we dat het bijvoeglijk naamwoord standaard achter het zelfstandig naamwoord wordt geplaatst :

une voiture rapide, une fille intéressante, un travail difficile

(1) Er zijn echter enkele (meestal) korte bijvoeglijke naamwoorden die voor het zelfstandig naamwoord worden geplaatst. Die adjectieven zijn de volgende :

bon /mauvais
beau/jolie
petit/grand/gros
nouveau/jeune/vieux
double/demi
autre/même

(2) De woorden premier (eerste), dernier (laatste), prochain (volgende) worden voor het zelfstandig naamwoord geplaatst indien ze een rangorde (plaats in rangschikking) bepalen :

Le premier candidat / Le prochain candidat / Le dernier candidat

In datums echter worden prochain en dernier na het zelfstandig naamwoord geplaatst :

Qu’est-ce que tu vas faire mardi prochain / le mois prochain ? [komende dinsdag…]
Mardi dernier / Le mois dernier, j’ai vu un ovni. [Afgelopen dinsdag/ maand…]

(3) De adjectieven beau, vieux, nouveau worden respectievelijk bel, vieil, nouvel indien ze voor een mannelijk woord staan dat met een klinker begint :

un vieil homme / un bel arbre / un nouvel ordinateur

(4) Het lidwoord des mag je veranderen in de als het adjectief dat voor het zelfstandig naamwoord staat in het meervoud staat :

de belles filles / de gros mensonges / de bonnes élèves

Sommige adjectieven veranderen van betekenis naargelang ze voor of achter het zelfstandig naamwoord staan . Dit geldt onder meer voor grand, curieux, seul, ancien :

un grand homme (een groot man)un homme grand (een grote man)
un curieux voisin (een vreemde man)un voisin curieux (een nieuwsgierige man)
une seule femme (slechts één vrouw)une femme seule (een vrouw die alleen is)
mon ancien appartement (mijn vroeger appartement)un appartement ancien (een oud appartement)

(5) De adjectieven grand en petit en vieux hebben soms ook een kwantitatieve waarde (ze drukken soms een hoeveelheid uit) :

  • un grand amateur du beau sexe (een groot liefhebber van het mooie geslacht)
    (= il aime beaucoup les femmes)
  • un petit mangeur (een kleine eter)
    (= il mange très peu)
  • un vieux client (een klant sinds jaar en dag)
    (= client depuis très longtemps